Bij sommige kinderen is het tandglazuur zo slecht gevormd dat de tanden erg gevoelig zijn. In het ergste geval brokkelen ze zelfs af en moeten ze al op jonge leeftijd worden getrokken. De aandoening lijkt vaker voor te komen, maar de oorzaken zijn niet duidelijk. ‘Het is belangrijk dat het probleem tijdig wordt vastgesteld.’

“Toen onze dochter rond haar 5de al bruine kiezen had, begonnen we te denken dat er iets niet klopte”, zegt Lennart D’hulst. “Wij laten onze kinderen niet veel snoepen en ze poetsen netjes twee keer per dag hun tanden. Toch zagen haar tanden er echt onverzorgd uit. Er brokkelden zelfs kleine stukjes af. “Kaasmolaren, luidde het verdict bij de tandarts, iets waar we nog nooit van hadden gehoord.”

Bij Molar Incisor Hypomineralisation (MIH) worden er tijdens de ontwikkeling in sommige delen van de kiezen en snijtanden te weinig mineralen in het tandglazuur ingebouwd, met witte, oranje of bruine doffe vlekken tot gevolg.

Een variant van de aandoening, Hypomineralized Second Primary Molars (HSPM), tast de melktanden aan, zoals bij de dochter van D’hulst. De benaming kaasmolaren verwijst naar het feit dat de tanden bij de ergste vormen van aantasting kunnen afbrokkelen als oude kaas.

De gevolgen zijn niet louter visueel. Het slecht gevormde tandglazuur kan de tanden gevoeliger maken. “Sommige kinderen hebben last bij het eten van ijsjes of drinken van koude dranken”, zegt kindertandarts en voorzitter van de Vlaamse Tandartsenvereniging Vincent Koningsveld. “In extreme gevallen kan zelfs ademen in erg koude buitenlucht pijnlijk zijn.”

De kiezen zijn ook gevoeliger voor gaatjes. “Gaatjes ontstaan doordat door bacteriën geproduceerde zuren de bouwstenen van het glazuur losweken”, zegt Koningsveld. “En deze kinderen komen al met minder bouwstenen aan de start.”

De vorming van een gaatje neemt doorgaans één tot twee jaar in beslag. “Maar bij deze kinderen kan het verrassend snel gaan”, zegt Koningsveld. “Soms binnen het half jaar.”

ONBEKENDE OORZAKEN

Naar de oorzaken van het probleem tasten wetenschappers in het duister. Die zijn ook moeilijk te onderzoeken, want het komt erop aan om bij kinderen met kaasmolaren terug te kijken in de tijd en te proberen reconstrueren wat een trigger kan zijn geweest.

De lijst met mogelijkheden is lang. Wetenschappers vonden onder meer een verband met vroeggeboorte en met koorts of antibioticagebruik tijdens de zwangerschap. Ook het gebruik van antibiotica op jonge leeftijd, en infecties zoals mazelen, long-, nier-, en maagaandoeningen lijken gelinkt met een hoger risico.

“De aandoening is waarschijnlijk multifactorieel”, zegt kindertandarts Jakob Van Acker (UZ Gent). “Verschillende factoren kunnen tegelijk bijdragen tot het probleem. Maar de exacte oorzaak blijft vooralsnog onduidelijk.”

Vreemd is bovendien dat niet alle tanden in dezelfde mate worden getroffen. “Dat is wat je zou verwachten als er een tekort aan bepaalde voedingsstoffen zou zijn”, zegt Koningsveld. Maar de ene tand kan aangetast zijn, terwijl een tand die op hetzelfde moment wordt gevormd perfect normaal is.”

Het probleem wordt in elk geval niet veroorzaakt door ongezonde voeding met te veel suiker die de tanden aantast, want het begint al lang voordat de tanden aan de oppervlakte verschijnen.

Evenmin duidelijk is of het probleem vaker voorkomt. Volgens een eerder dit jaar gepubliceerde overzichtsstudie in het vakblad BMC Oral Health wijzen sommige studies op een sterke stijging. Terwijl MIH vandaag bij ongeveer 13 procent van de kinderen voorkomt, was dat begin jaren 1990 maar bij 3 procent het geval. Andere studies vinden geen stijging.

“Tandartsen hebben wel de indruk dat het probleem vaker voorkomt”, zegt Koningsveld. “Maar dat is lastig te bepalen. De aandoening is nog niet zo heel lang bekend en werd vroeger mogelijk gewoon als tandbederf geclassificeerd.”

VULLINGEN EN KRONEN

De aanpak hangt af van de ernst. Vlekjes op de voortanden zijn doorgaans enkel een esthetisch probleem en kunnen indien nodig worden weggewerkt. Om de gevoeligheid van tanden te verminderen kan een beschermende coating worden aangebracht. Soms volstaat het niet om gaatjes te vullen of kronen te plaatsen en moeten aangetaste tanden worden getrokken.

“Bij onze dochter werden al acht kronen op de melkkiezen geplaatst”, zegt D’hulst. “Onder volledige narcose, want dat is bij zo’n jong kind anders niet te doen. Volgens onze tandarts is het goed mogelijk dat haar finale gebit wél normaal is. Omdat ze door de aantasting een abnormale beet heeft ontwikkeld, moet wel goed opgevolgd worden of ze geen beugel nodig heeft.”

Een goede tandzorg is voor kinderen met MIH nog belangrijker: niet alleen goed poetsen met een fluoridehoudende tandpasta, maar ook niet te veel eten tussendoor.

“Telkens als je iets eet, geef je de bacteriën in je mond brandstof om schadelijke zuren te produceren”, zegt Koningsveld. “Probeer eten dus te beperken tot de hoofdmaaltijden en twee tussendoortjes.”

Hoewel ook voor jonge kinderen het advies geldt om één keer per jaar op controle te gaan, doet slechts ongeveer de helft dat, en dat is jammer, vindt Van Acker.

“Deze aandoening kan een aanzienlijke impact hebben. Regelmatige controles zijn belangrijk, zodat het probleem tijdig kan worden vastgesteld en behandeld, om de gevolgen te beperken.”

- BRON: DeMorgen

Tanden ‘poetsen’ doet de mens al ver voor onze jaartelling, maar nog altijd zijn er verbeterpunten. De Hoge Gezondheidsraad komt nu met nieuwe inzichten over kindertandpasta en de raad niet te veel na te spoelen. 
In de zeventiende eeuw voor Christus gebruikten mensen in China al kauwstokken waar net zo lang op werd gekauwd tot ze het konden gebruiken als tandenborstel, ontdekten archeologen.
Maar 38 eeuwen later heeft de mens het tandenpoetsen nog altijd niet geperfectioneerd. Dat blijkt uit een nieuw advies van de Hoge Gezondheidsraad. Daarin formuleren experten werkpunten aan het adres van ouders en fabrikanten van kindertandpasta.
De nieuwe aanbeveling gaat over fluoride dat uw gebit kan beschermen tegen tandbederf door zich te hechten aan en in te bouwen in de tanden en die zo te versterken. Want fluoride is erg goed bestand tegen de zuren die ontstaan na een maaltijd en die het tandglazuur aanvallen.
Maar de experten van de Hoge Gezondheidsraad stellen vast dat kindertandpasta vaak te weinig fluoride bevat om dat sublieme effect te realiseren. Tegelijkertijd krijgen kinderen best ook weer niet te veel fluoride binnen, want dat kan tot fluorose leiden: lelijke tandverkleuringen die ontstaan omdat te veel fluoride zich in de tanden heeft genesteld.
Het juiste evenwicht vinden blijkt moeilijk, zeker omdat kinderen tandpasta vaker inslikken dan volwassenen.
De Hoge Gezondheidsraad schiet ter hulp met een wel zeer concrete handleiding, gebaseerd op recent gepubliceerd onderzoek door de European Academy of Paediatric Dentistry. Voor alle kinderen tot zes jaar geldt dat hun tandpasta duizend ‘deeltjes per miljoen’ (ppm) fluoride moet bevatten. Vanaf zes jaar gebruiken kinderen best een tandpasta die ook voor volwassenen is aanbevolen en waarin 1450 ppm fluoride zit.
“Nu zitten veel kindertandpasta’s onder die duizend ppm”, zegt professor gezondheidswetenschappen en lid van de Hoge Gezondheidsraad Stefaan De Henauw (UGent). “We roepen fabrikanten op daar iets aan te doen en om werk te maken van duidelijke labels.”

Ook essentieel is de hoeveelheid tandpasta. Voor kinderen met melktanden tot twee jaar raadt de Hoge Gezondheidsraad 0,25 gram of een rijstkorrel tandpasta per poetsbeurt aan. Voor kinderen tot zes jaar is de aanbeveling de omvang van een erwt. Iedereen die ouder is dan zes schrijven de experts een dosis voor die de lengte van de borstel vult.
De Hoge Gezondheidsraad zet in haar advies ook een misvatting recht: het heeft geen zin om fluoridesupplementen te nemen. “De werking van fluoride is plaatselijk. U hebt dus tandpasta met een voldoende hoog fluoridegehalte nodig, maar zeker geen supplementen”, legt De Henauw uit.
Ook staat in het advies om niet te veel na te spoelen, want dan spoelt die belangrijke fluoride weer weg. “Dat is eveneens een grote verandering in de aanbevelingen. Best belangrijk, want veel mensen spoelen uitbundig”, zegt professor tandheelkunde Luc Martens (UGent).
TWEE KEER TWEE
Op de vraag of we tandenpoetsen ooit helemaal onder de knie krijgen, antwoordt Martens dat bepaalde dwalingen altijd weer opduiken over wanneer en hoe te poetsen.
“Zo ben ik in mijn veertigjarige carrière om de zoveel tijd geconfronteerd met het idee dat u ‘s ochtends het best voor het ontbijt poetst in plaats van erna”, zegt Martens. “Dat is nochtans slecht advies omdat u dan de rest van de voormiddag met etensresten in uw mond rondloopt die tot bacteriën, zuren en dus tandbederf leiden. Maar af en toe is er een academicus die dat eens uit de band wil springen en dat opwerpt. Dat gaat dan jammer genoeg een eigen leven leiden.”
Het ultieme advies is twee keer per dag minstens twee minuten lang poetsen, het best na het ontbijt en voor het slapengaan. “Dat laatste omdat speeksel uw tanden ook beschermt, maar de speekselproductie ‘s nachts sterk afneemt”, zegt Martens. “Ook is het essentieel om overal te poetsen. Velen vergeten de tandhalzen, maar die reinigen is essentieel om ook uw tandvlees gezond te houden.”
BRON: De Morgen

Slechts een kleine minderheid van de jongeren in ons land gaat jaarlijks op controle bij de tandarts. In Vlaanderen doet een kwart van de jongeren dat, in Wallonië en Brussel laat respectievelijk 16 en 11 procent van de jongeren elk jaar zijn gebit nakijken. Dat blijkt uit cijfers die N-VA-Kamerlid Yoleen Van Camp opvroeg en die ze toelichtte in ‘De Ochtend’ op Radio 1.

Sinds 2009 is de basistandzorg in ons land tot de leeftijd van 18 jaar gratis. Toch blijken heel wat jongeren heel weinig naar de tandarts te gaan. Bovendien heeft de helft van de jongeren die wel op controle gaan tandbederf door overmatig snoepen of frisdrankgebruik.

Van Camp pleit ervoor om de controle van het gebit toe te voegen aan het medisch toezicht van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB). De N-VA wil ook de organisatie rond tandzorg geheel naar de deelstaten overhevelen. Dat zou voor een besparing moeten zorgen.

Extra investeren
“Dat N-VA besparingspotentieel ziet in de tandzorg is de wereld op zijn kop”, reageert sp.a-Kamerlid Karin Jiroflée. Sp.a pleit ervoor om extra in tandzorg te investeren. “De tandarts brengt immers nog te veel financiële zorgen mee. Denk maar aan orthodontie voor kinderen. Die angst voor facturen die volgen houdt zeker mensen weg bij de tandarts”.

Tandzorg meenemen bij het CLB-onderzoek, zoals N-VA voorstelt, is voor sp.a “een goed idee, maar onvoldoende”. Sp.a wil kwetsbare groepen ook bereiken door (preventieve) tandzorg aan te bieden binnen de muren van de wijkgezondheidscentra. 

 Vlaams parlementslid Freya Saeys (Open Vld) wijst op het nieuwe beroep van mondhygiënist, waarvan de eerste lichting deze zomer afstudeert. “Het nieuw beroep van mondhygiënist zal bijdragen aan betere resultaten op vlak van gezonde tanden”, zegt Saeys. Zij pleit ervoor om de mondhygiënist een rol te laten spelen binnen het medisch toezicht van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB).

• Introduceer zo laat mogelijk frisdrank bij kinderen
• Stimuleer kinderen tot het drinken van water, thee of op water gebaseerde dranken
• Ouders, leerkrachten en gezondheidswerkers moeten kinderen kunnen inlichten over de risico’s van erosie
• Ouders moeten een voorbeeld zijn voor hun kinderen betreffende frisdrankgebruik
• Drink zo veel mogelijk niet-erosieve dranken zoals water, yoghurt of thee
• Vermijd frisdrankautomaten in scholen
• Minimaliseer de frequentie van consumptie van zuurhoudende dranken of voedsel
• Drink zuurhoudende dranken snel en zonder deze rond te spoelen in de mondholte
• Spoel de drank niet rond met de tong in de mondholte
• Nip niet van je drankje gedurende een lange periode
• Gebruik een rietje bij de consumptie van zuurhoudende dranken
• Spoel de mond met water na consumptie van zuurhoudende dranken of voedsel

1. Light of niet: beide frisdrankvarianten bevatten fosforzuur, een regelrechte aanslag op je tanden. Het duurt slechts 10 minuten voor het fosforzuur het glazuur van je tanden aantast.
   
   
2. Het verschil tussen Cola-Cola Light en Coca-Cola Zero bestaat wel degelijk, en heeft alles te maken met de smaakbasis. Beide varianten bevatten geen suiker en gebruiken dezelfde zoetstoffen, maar Zero heeft tot doel om meer zoals gewone Cola te smaken, terwijl Light zijn eigen uitgesproken smaak heeft.
   
   
3. Light frisdranken hebben een pH-waarde van 3.2, wat zoveel wil zeggen als: een heel hoge zuurtegraad. Ter vergelijking: zuren in batterijen hebben een pH van 1, water heeft een pH van 7.
   
   
4. Een blikje gewone frisdrank zinkt in het water, terwijl light-varianten drijven. De suiker in "gewone" frisdranken zorgt voor een dichtere substantie, waardoor die blikjes naar de bodem zinken. 
   
   
5. De hoge zuurtegraad in (light) frisdranken kan je eigen pH-waarden in de war sturen, wat kan leiden tot acne en andere huidproblemen.
   
   
6. Aspartaam, de zoetstof die gebruikt wordt om suiker te vervangen in light frisdranken, is 200 keer zoeter dan suiker. Daarom wordt maar een heel kleine hoeveelheid per portie gebruikt. 
   
   
7. Voedingsdeskundigen waarschuwen ervoor dat artificiële zoetstoffen insuline kunnen triggeren, waardoor je lichaam zich in 'vetopslag-modus' zet en je dus bij komt.
   
   
8. Light frisdranken zijn vaak geen aangepaste recepten van de originele frisdrank, maar meestal totaal andere recepten met een compleet andere formule. 
   
   
9. Na het drinken van een light frisdrank kan je lichaam nog steeds verlangen naar de "echte" suiker die het nog niet gekregen heeft. Dat leidt dan weer tot het kiezen voor andere suikerrijke snacks.
   
   
10. Voor Cola Light op de markt werd gebracht, werd het aan maar liefst 450 testen onderworpen, om zeker te zijn dat het bij de standaarden van het bedrijf zou passen.
    
    
11. Een grote koffie van Starbucks bevat 4 à 5 keer meer cafeïne dan een blikje Cola Light.